Oorsprong kribkes

Wat is Kribkes?

De kerststal zoals wij die kennen heeft zijn oorsprong bij Franciscus van Assisi (1181 – 1226) Deze monnik, die wij kennen van zijn liefde voor dieren was helemaal vol van de verhalen rondom de geboorte van Christus.

Hij trok zich het lot en de omstandigheden waarin Jezus is geboren erg aan en vertelde hier keer op keer over tegen eenieder die het maar wilde horen.

 


Oorsprong

Franciscus van Assisi (1181 – 1226)

Monnik


Omdat Franciscus vond dat zijn tijdgenoten weinig oog hadden voor de menselijke kant in het verhaal van de geboorte van Jezus besloot hij het visueel temaken.
Hij hoopte dat de mensen zo een voorbeeld aan Jezus zouden nemen en ook sober en nederig door het leven zouden gaan.

Franciscus liet in 1223 een stal bouwen middenin de bossen van Greccio. Hij zorgde ervoor dat er een os en een ezel kwamen en vroeg een boer uit het dorp om Jozef uit te beelden, een boerin zou voor Maria staan en hij legde een klein kind in eenvoerbak.
Hij maakte iets wat we nu een levende kerststal noemen



Het bos van Greccio

Kerstnacht droeg hij daar de H. Mis op, het hele dorp kwam kijken en iedereen was diep onder de indruk. Het gevolg was dat de mensen meer en meer met kerst het geboorteverhaal op deze manier ook in huiselijke kring uitgebeeld wilden hebben. Ze sneden hun beeldjes van hout of ze boetseerden ze van klei en zo heeft de huidige kerststal vorm gekregen





Traditie, Symboliek en Kleuren

De beelden hebben allemaal hun eigen stijl en traditionele kleuren, maar vele variaties in tinten komen voor en soms ook geheel in hippe moderne stijl.

KINDJE JEZUS

heeft altijd een wit kleed aan. Het ligt of vast in een kribje of het kindje is een los beeldje dat neergelegd kan worden in een houten voerbakje, gevuld met wat hooi. Vele gezinnen kenden de traditie dat het kindje pas kerstavond in het kribje werd gelegd. Het kindje heeft niet de uitstraling een pasgeboren baby te zijn. Het kijkt al heel wijs en oud de wereld in met uitgestoken armen.


JOZEF

heeft een bruine mantel aan en een onderkleed dat varieert van lila tot oranje of wit. Soms heeft hij een staf in zijn hand waarop ook een enkele keer een lelie te zien is. Dit symbool verwijst naar het verhaal hoe Jozef zijn Maria heeft ontmoet. Ook heeft hij wel eens een lantaarn in zijn hand. Bij grote beelden van Jozef is de lelie vaker te zien.


MARIA

wordt in de westerse kunst afgebeeld met een blauwe mantel en een witte hoofddoek. Wit is de kleur van het licht. Het wijst ook naar onschuld en maagdelijkheid. Blauw is de kleur van de hemel, vandaar een ‘hemels’ blauwe kleur. Blauw is net als wit de kleur die verwijst naar reinheid en zondeloosheid. Maria’s onderkleed varieert in tinten van wit naar rood, oud roze en geel.

Bij de grotere beelden (Maria met het kind Jezus) is het zo dat wanneer Maria voorgesteld wordt in een blauwe mantel, dit verbeeld dat ze nog op aarde was. Maria wordt afgebeeld in een wit kleed wanneer het de voorstelling is van een verschijning. (Lourdesbeeld). De orthodoxe kerken houden vast aan de oudere traditie van roodpurper wat verwijst naar Koninklijke waardigheid.


DE ENGEL

heeft zijn plaats boven de stal. Zij heeft een wit lint in haar handen waarop staat ’Gloria in Excelsis Deo’ wat betekent: ‘Ere zij God in de Hoge’. De engel heeft vrijwel altijd een lichtblauw kleed aan met variaties van wit en geel tot lichtgroen. In de praktijk is het zo dat in de groep de engel het kwetsbaarst is. Misschien komt het door het feit dat dit beeld aan een spijkertje in de nok van de stal moet worden gehangen maar veelal is de neus of zijn de vleugels van de engeltjes beschadigd.


DE HERDERS (3)

De Herders symboliseren de gelovige mensheid.

Ze variëren net als de koningen in leeftijd. Een oudere herder knielt meestal. Daarnaast is er vaak een jonge herder en een herder van middelbare leeftijd. Die verschillende leeftijden symboliseren ook het feit dat ze van jong tot oud kwamen om Het Kind te begroeten. Vaak heeft één van de herders een schaap op zijn schouders, één heeft en muziekinstrument en soms brengt een herder brood


DE 3 KONINGEN

De koningen of wijzen symboliseren het heidendom.

Met de verschillende namen en huidskleuren van de 3 koningen of wijzen wordt bedoeld dat ze uit alle windstreken van de wereld kwamen. De verschillende leeftijden van de wijzen wil zeggen dat alle mensen, jong en oud het kind kwamen begroeten.


Share by: